Zamek Książ , leżący w jednej z dzielnic Wałbrzycha, w woj. dolnośląskim, był świadkiem wielu losów ludzkich : dobrych i złych .
Niedawno opowiadałam Wam o Księżniczce Daisy , która w swym małżeństwie z bogatym hrabią von Hochberg- władcą Zamku w Książu -nie zaznała raczej zbyt wiele szczęścia . Dzisiaj przyszedł czas na inną historię miłosną , jaka miała miejsce w tej Rezydencji.
Po Powstaniu Listopadowym Zamek Książ , jak i uzdrowisko Salzbrunn /dzisiejsze Szczawno-Zdrój/ stały się miejscami , do których przybywało wiele dostojnych osobistości.
W 1820 roku na Zamku Książ gościła Księżna Luiza Radziwiłłowa , wraz ze swym synem Ferdynandem i dwiema córkami : Wandą i Elizą . Księżna była żoną Antoniego Radziwiłła – Namiestnika Księstwa Poznańskiego i jednego z największych możnowładców polskich .
W tym czasie posiadłości te znajdowały się w posiadaniu rodu von Hochbergów , z którym skoligacona była Księżna Luiza.
W czasie pobytu Radziwiłłów w Książu , ich młodsza córka Eliza zwróciła uwagę przebywającego tam młodego Księcia Wilhelma Hohenzollerna, drugiego syna Króla pruskiego Fryderyka III Wilhelma .
Niebawem znajomość ta przerodziła się w gorącą miłość. Eliza i Wilhelm spędzali ze sobą wiele czasu , rozumiejąc się niemal bez słów. Wkrótce doszło do uroczystych zaręczyn , ale zakochanym nie dane było być razem . W takich rodach jak Hohenzollernowie liczyło się przede wszystkim wysokie urodzenie i racja stanu.
Książę Wilhelm był następcą tronu królewskiego , zaś Eliza była tylko Księżniczką nieczystej krwi niemieckiej , której ojciec był pochodzenia litewskiego.
W przypadku , gdyby młody Wilhelm poślubił Elizę Radziwiłłówną , mógłby stracić prawo do tronu królewskiego, a więc zaręczyny musiały zostać zerwane.
Niebawem poślubił on młodą Księżniczkę Augustę von Sachsen – Weimar , córkę Wielkiego Księcia Sasko-Weimarskiego .
Ze znanych mi źródeł wynika , że Wilhelm nigdy nie pokochał swojej małżonki. Oziębłość męża i ciągłe zdrady, wpędziły Augustę w głęboką depresję maniakalną, a swoje ostatnie lata życia spędziła na wózku inwalidzkim.
Jeżeli chodzi o porzuconą narzeczoną , to Eliza bardzo ciężko przeżyła rozstanie z ukochanym i nigdy już nie związała się z innym mężczyzną. Opiekując się chorym na gruźlicę bratem Władysławem , Eliza zaraziła się chorobą i w wieku 31 lat zmarła.
Jeżeli chodzi o postać sprawcy nieszczęść tych dwóch zakochanych w nim kobiet , to Wilhelm I Hohenzollern – Król Prus i późniejszy Cesarz Niemiec – spełniał się na arenie politycznej i na trwale zapisał się na kartach historii.
Zakazana miłość Elizy i Wilhelma stała się przedmiotem licznych rozpraw historycznych i tematem powieści. W 1938 roku powstał nawet film fabularny , w wolnym tłumaczeniu : „Pruska legenda miłosna” , ale był zakazany przez faszystowską cenzurę. Na ekrany kin niemieckich wszedł dopiero w 1950 roku.